Tôi nhận được thắc mắc của một người muốn sáng tác ca khúc:

Kính chào nhạc sỹ Đắc Tâm,

Ông dạo này có khỏe không?

Loay hoay mãi từ hồi tải được cuốn "Kỹ thuật sáng tác ca khác" do nhạc sỹ biên soạn, tôi cũng đã nghiên cứu nhưng quả thực sau đó không biết bắt đầu từ đâu để sáng tác được 1 ca khúc.

Tập sáng tác 1,2 câu nhạc hay học kí xướng âm để ghi lại những giai điệu bất ngờ nghĩ ra, hay tìm thày để học...xin nhạc sỹ chỉ bảo.

Tôi không dám chắc vào khả năng sáng tác của mình nhưng tôi chắc chắn rằng tôi rất muốn sáng tác 1 ca khúc.

Tôi là 1 kiến trúc sư, cũng chơi đàn piano được nhiều năm.

Chân thành cảm ơn ông.


Và tôi đã khuyên:

Chào anh ....,

Khi anh "nghĩ" là anh muốn sáng tác ca khúc nhưng không biết phải bắt đầu từ đâu và phải làm như thế nào, tức là anh không có khiếu âm nhạc trong lãnh vực "sáng tác". Anh có thể là một người đánh đàn (nhạc công) giỏi, cũng có thể là người hát (ca sĩ) hay và cũng có thể là người phối hòa âm giỏi nhưng chưa chắc có thể là người sáng tác ca khúc giỏi. Không phải ai chơi được với âm nhạc là có thể sáng tác ca khúc tử tế được.

Để có thể đến với âm nhạc, trước tiên là phải biết nhạc lý, biết hát đúng cao độ nốt nhạc và đúng tiết tấu các câu nhạc. Và như thế là đã có thể hát ra được các câu nhạc ban đầu (các đoạn nhạc khởi ý=motive) để từ đó phát triển thành các đoạn nhạc.

Nếu anh không thể hát ra được câu nhạc ban đầu khi bức xúc hoặc tức cảnh về một vấn đề hoặc ý tưởng/tình cảm nào đó của anh, tức là anh không có năng khiếu sáng tác. Câu nhạc ban đầu được thành hình với một tiết tấu đơn giản thể hiện nội dung tư duy của tác giả.

Câu nhạc ban đầu (câu nhạc khởi ý) gồm các nốt có trường độ và cao độ khác nhau được xếp đặt theo một thứ tự nhịp nhàng nghe êm tai như câu đầu của ca khúc "Diễm Xưa" của Trịnh Công Sơn:

"Mưa_vẫn mưa bay_trên tầng-tháp cổ"

Khi đã có câu nhạc khởi ý thì ca khúc sẽ được tiến hành và phát triển theo 8 kỹ thuật phát triển và 7 kỹ thuật biến tấu mà tôi đã có viết trong tài liệu "Kỹ Thuật Sáng Tác Ca Khúc" từ trang 16 đến trang 21. Người có năng khiếu sáng tác ca khúc thường biết vận dụng các kỹ thuật này một cách tự nhiên như khi kể chuyện vậy.

Nếu anh tức cảnh, tức tình nhưng không thể hát ra được câu nhạc ban đầu nghĩa là anh không được phú năng khiếu sáng tác âm nhạc cho dù anh rất giỏi nhạc lý, chơi nhạc cụ và ký xướng âm. Và như vậy, tôi khuyên anh: đừng cố ép mình, cố nặn đầu nặn óc để mà sáng tác nhạc vì khi anh cố làm như vậy là anh "sản sinh" ra âm nhạc kỹ thuật nhảm chứ không phải từ tư duy tình cảm có chủ đề.

Nếu anh quá đam mê âm nhạc nhưng không thể sáng tác nhạc được, anh nên chuyển đam mê âm nhạc sang nghiên cứu nhạc lý sâu rộng hơn và chơi piano/keyboard điện tử để luyện kỹ năng phối hòa âm và làm nhạc MIDI trên vi tính.